Chính trị
Cách đây 102 năm, ngày 7/11/1917, cuộc cách mạng Nga do Lê-nin và Ðảng Bôn-sê-vích lãnh đạo giành thắng lợi, lập nên nhà nước công nông do giai cấp công nhân nắm chính quyền để xây dựng một xã hội mới, xóa bỏ chế độ người bóc lột người. Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đi vào lịch sử nhân loại như một sự kiện vĩ đại có tiếng vang trong thế kỷ 20 và có tầm ảnh hưởng sâu rộng, làm rung chuyển thế giới, tác động toàn diện, sâu sắc nhất đến tiến trình phát triển của lịch sử thế giới. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”.
Sau cách mạng dân chủ tư sản Tháng Hai 1917, ở Nga tồn tại tình trạng hai chính quyền song song, một bên là Chính phủ lâm thời tư sản (chuyên chế của giai cấp tư sản) và một bên là Xô-viết các đại biểu công nhân và binh sĩ, đứng đầu là Xô-viết Pê-trô-grát (chuyên chính vô sản). Tháng 4/1917, Vla-đi-mia I-lích Lê-nin về nước để trực tiếp lãnh đạo Cách mạng Nga, tìm cách đưa nước Nga chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản tới cách mạng xã hội chủ nghĩa, đồng thời xóa bỏ tình trạng hai chính quyền bằng con đường hòa bình. Ngày 16/4/1917, Lê-nin đến Thủ đô Pê-trô-grát để trình bày Luận cương Tháng Tư - một văn kiện mang tính cương lĩnh đề ra đường lối giành chiến thắng cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa với khẩu hiệu "Tất cả chính quyền về tay các Xô-viết!".
Ðầu tháng 7/1917, Chính phủ lâm thời công khai đàn áp các phong trào đấu tranh quần chúng, khủng bố các Xô-viết. Nước Nga lâm vào cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng. Lê-nin buộc phải rút vào hoạt động bí mật tại vùng Ra-dơ-líp (Phần Lan) để tránh sự truy lùng của Chính phủ lâm thời. Từ nơi hoạt động bí mật, Lênin thường xuyên chỉ đạo phong trào cách mạng nước Nga. Lê-nin vạch rõ, thời kỳ đấu tranh hòa bình đã chấm dứt, các lực lượng cách mạng ở nước Nga phải tích cực chuẩn bị để tiến hành khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền. Ðầu tháng 8/1917, Ðại hội lần thứ VI Ðảng Công nhân Xã hội Dân chủ (CNXHDC) Nga (Bôn-sê-vích) họp bán công khai ở Pê-trô-grát, Lê-nin tuy không tham dự nhưng vẫn lãnh đạo Ðại hội tiến hành và thông qua đường lối khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền. Trong thời gian này, Lê-nin viết xong cuốn Nhà nước và cách mạng đề ra nhiệm vụ cho giai cấp vô sản phải giành chính quyền bằng con đường đấu tranh vũ trang. Theo quyết định của Ủy ban Trung ương Ðảng Bôn-sê-vích, ngày 7/10/1917, Lê-nin từ Phần Lan bí mật trở về Pê-trô-grát để trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Ngày 10/10/1917, dưới sự chỉ đạo của Lênin, Hội nghị Ủy ban Trung ương Ðảng Bôn-sê-vích đã họp và thông qua kế hoạch khởi nghĩa vũ trang do Lê-nin đề ra. Ngày 12/10/1917, Xô-viết Pê-trô-grát đã cử ra Ủy ban Quân sự cách mạng để chỉ đạo công tác chuẩn bị và tiến hành khởi nghĩa vũ trang ở Thủ đô. Ngày 16/10/1917, Ủy ban Trung ương Ðảng Bôn-sê-vích thành lập Trung tâm quân sự cách mạng để lãnh đạo cuộc khởi nghĩa trong cả nước. Các tổ chức Đảng Bôn-sê-vích đã tích cực triển khai những công việc cần thiết trên các mặt chính trị - tư tưởng, tổ chức và kỹ thuật - quân sự để tiến tới khởi nghĩa vũ trang. Trong khi đó, Chính phủ lâm thời ráo riết thi hành những biện pháp khẩn cấp nhằm "bóp chết" cuộc khởi nghĩa vũ trang của giai cấp vô sản. Theo đó, 70 tiểu đoàn xung kích và một số trung đoàn độc lập của quân đội đã được Chính phủ lâm thời điều động từ mặt trận về bảo vệ những trung tâm lớn như Pê-trô-grát, Mát-xcơ-va... Ngày 24/10/1917, Chính phủ lâm thời bắt giam các ủy viên của Ủy ban Quân sự cách mạng, lục soát và đóng cửa các tờ báo của Ðảng Bôn-sê-vích, ra lệnh chiếm Cung điện Mùa Đông (Smolny)... Thủ tướng Chính phủ lâm thời Ke-ren-sờ-ki tuyên bố sẽ áp dụng mọi biện pháp để tiêu diệt cuộc khởi nghĩa ở Pê-trô-grát. Trước tình hình trở nên hết sức khẩn trương và cực kỳ nghiêm trọng, Lê-nin chủ trương phải tiến hành khởi nghĩa ngay. Trong ngày 24/10/1917, Lê-nin ba lần gửi thư tới Ủy ban Trung ương Ðảng Bôn-sê-vích yêu cầu phải tiến hành khởi nghĩa ngay trong đêm đó. Tối 24/10/1917 (theo lịch Nga cũ, tức tối 6/11/1917), Lê-nin đến Cung điện Mùa đông trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời và thiết lập chính quyền Xô-viết. Ðêm 24/10/1917, khởi nghĩa vũ trang nổ ra ở Thủ đô Pê-trô-grát. Quân khởi nghĩa gồm các đơn vị Cận vệ đỏ của công nhân Pê-trô-grát, binh sĩ cách mạng và thủy thủ Hạm đội Ban-tic (tất cả khoảng 200 nghìn người), dưới sự lãnh đạo của Ðảng Bôn-sê-vích do Lê-nin đứng đầu, đã đánh chiếm các vị trí then chốt ở thủ đô, gồm các cầu qua sông Nêva, nhà ga xe lửa, trung tâm bưu điện, nhà máy điện, Ngân hàng quốc gia và các cơ quan quan trọng khác ở Thủ đô. Rạng sáng 25/10/1917 (7/11/1917), trừ Cung điện Mùa Ðông và một vài nơi, các lực lượng khởi nghĩa đã làm chủ tình hình ở Thủ đô Pê-trô-grát. 10 giờ sáng, Trung tâm quân sự cách mạng của Xô-viết Pê-trô-grát công bố lời kêu gọi "Gửi các công dân nước Nga" do Lê-nin dự thảo, trong đó tuyên bố Chính phủ lâm thời đã bị lật đổ, chính quyền đã về tay các Xô-viết. Tiếp đến 21 giờ 40 phút, sau pháo lệnh của chiến hạm "Rạng đông", quân khởi nghĩa tiến công Cung điện Mùa Ðông - nơi cố thủ cuối cùng của Chính phủ lâm thời. Tới 2 giờ 10 phút đêm - rạng sáng 26/10/1917, Cung điện Mùa Ðông bị chiếm, các bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời bị bắt giữ. Thủ tướng Chính phủ lâm thời Ke-ren-sờ-ki trốn chạy ra nước ngoài. Cũng trong ngày 25/10/1917, Ðại hội các Xô-viết toàn Nga lần thứ II khai mạc. Ðại hội thông qua lời kêu gọi "Gửi công nhân, binh sĩ và nông dân" do Lê-nin dự thảo. Ðại hội ra quyết nghị: Các Xô-viết đại biểu công nhân, binh sĩ và nông dân có trách nhiệm bảo đảm trật tự cách mạng. Tại phiên họp diễn ra đêm 26 rạng sáng 27/10/1917 (đêm 8 rạng sáng 9/11/1917), Ðại hội đã thông qua hai văn kiện đầu tiên của Chính quyền Xô-viết: "Sắc lệnh hòa bình" và "Sắc lệnh ruộng đất" do Lê-nin dự thảo. Ðại hội đã bầu ra Chính phủ Xô-viết đầu tiên, được gọi là Hội đồng các Ủy viên nhân dân do Lê-nin đứng đầu. Ngày 15/11/1917, Chính quyền Xô-viết được thiết lập tại Mát-xcơ-va. Ðến tháng 3/1918, Chính quyền Xô-viết giành được thắng lợi hoàn toàn trên phạm vi cả nước Nga rộng lớn. Cách mạng Tháng Mười Nga toàn thắng.
Tầm vóc thời đại và sự lan tỏa của Cách mạng Tháng Mười Nga đã khởi nguồn cho những thắng lợi tiếp theo của các cuộc cách mạng xã hội tiến bộ trên thế giới, trong đó có Việt Nam; đã để lại cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế nhiều bài học kinh nghiệm lịch sử quý giá, trong đó có bài học về nhận định đúng thời cơ cách mạng và tận dụng triệt để thời cơ cách mạng để lật đổ chế độ cũ, giành lấy chính quyền về tay giai cấp vô sản. Tiếp thu và vận dụng sáng tạo tinh thần cách mạng tiến công, nắm vững thời cơ, vượt qua thách thức của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu đã lãnh đạo toàn dân chủ động chuẩn bị những điều kiện cách mạng để sẵn sàng đón nhận thời cơ, chớp lấy thời cơ “ngàn năm có một” để làm nên Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vĩ đại. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhân dân ta phải trải qua cuộc đấu tranh quyết liệt và khéo léo chống “thù trong, giặc ngoài”; trải qua các cuộc kháng chiến thần kỳ chống thực dân, đế quốc xâm lược; tiến hành công cuộc đổi mới để bảo vệ và phát huy thành quả của Cách mạng Tháng Tám, bảo vệ và phát triển sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Lịch sử hào hùng của dân tộc trong thế kỷ XX đã cho thấy, không thể có chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975 nếu Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh không có tầm nhìn chiến lược, tư duy nhạy bén trong chuẩn bị và chớp thời cơ để làm nên Cách mạng Tháng Tám năm 1945 lịch sử. Ngược lại, mọi thành quả của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 sẽ không được bảo vệ và phát huy nếu không có thắng lợi vĩ đại của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Noi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta kiên định lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội để phát triển đất nước và đã giành được những thắng lợi chưa từng có, mở ra kỷ nguyên độc lập, thống nhất, hòa bình, phát triển cho dân tộc. Vào cuối những năm 80 của thế kỷ trước, tình hình trong nước và bối cảnh quốc tế đã có những thời cơ thuận lợi, Đảng ta đã khởi xướng và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước. Trong hơn 30 năm đổi mới, Đảng ta đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin và những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Mười Nga vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, đưa đất nước ngày càng hội nhập sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới để chủ động đón nhận và tận dụng được những thời cơ và vận hội mới . Vì vậy, những năm gần đây, nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Hội nhập quốc tế đã góp phần quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt là trong việc thúc đẩy phát triển công nghiệp và dịch vụ. Để tiếp tục vận dụng tốt hơn nữa bài học nắm chắc thời cơ trong Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại trong giai đoạn hội nhập, phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, chúng ta cần thực hiện tốt một số biện pháp cụ thể như sau:
Trước hết, cần tận dụng tối đa các cơ hội của hội nhập kinh tế quốc tế nhằm mở rộng thị trường, thúc đẩy thương mại, đầu tư, tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội; tạo động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, doanh nghiệp và sản phẩm.
Thứ hai, nắm chắc xu thế phát triển của cách mạng khoa học kỹ thuật và công nghệ; tích cực, chủ động xây dựng quy hoạch, kế hoạch dài hạn, ngắn hạn, phát triển kinh tế một cách bền vững.
Thứ ba, kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và đối ngoại trong tình hình mới. Tập trung xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng hiện đại, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong hội nhập quốc tế hiện nay.
Năm, tháng qua đi, lịch sử thế giới tiếp tục có những sự kiện mới, nhưng tầm vóc, ý nghĩa to lớn của Cách mạng Tháng Mười Nga vẫn còn vang mãi. Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo những bài học của Cách mạng Tháng Mười Nga vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Với phương châm “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra, chúng ta đã thành công trong đấu tranh giành chính quyền, trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế sâu sắc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, vận dụng bài học quý báu của Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại, nhất định chúng ta sẽ tiếp tục thành công và giành được những thành tựu cao hơn nữa, xây dựng một nước Việt Nam “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Minh Tâm
