Các nhà nghiên cứu cho rằng, trong thế kỷ 20, dân tộc Việt Nam đã làm nên những kỳ tích lịch sử. Đó là: Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam; Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, lập nên Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; Chiến thắng Điện Biên Phủ và Đại thắng Mùa Xuân 1975. Đó là những bước ngoặt, những chiến thắng vĩ đại, vượt ra ngoài sức tưởng tượng của con người.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là thắng lợi của lòng yêu nước nồng nàn - của khát vọng hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất đất nước của Nhân dân ta; của đường lối và nghệ thuật quân sự Việt Nam dưới sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Đảng ta; của khối đại đoàn kết dân tộc; của lòng trung thành tuyệt đối và ý chí quyết chiến, quyết thắng của các lực lượng vũ trang nhân dân; của tình hữu nghị và sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn, hiệu quả của bạn bè quốc tế. 

Đối với Nhân dân ta, thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đánh dấu bước ngoặt cơ bản, quyết định của đường lối cách mạng mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra từ trong Chính cương vắn tắt năm 1930 - con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, ấm no, tự do, hạnh phúc.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là kế tục thắng lợi Cách mạng Tháng Tám 1945, phát huy thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954), là trận đánh quyết định nhất của cuộc chiến đấu 30 năm (1945 - 1975) gian khổ, ác liệt, giành lại và giữ vững nền độc lập tự do, thống nhất Tổ quốc. Từ đây, cả dân tộc tiến vào kỷ nguyên mới: Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đẩy lùi nghèo nàn, lạc hậu, tạo lập cuộc sống ấm no, hạnh phúc, dân chủ, công bằng, văn minh.

Qua cuộc chiến đấu và chiến thắng, Đảng ta, Nhân dân ta, quân đội ta, cả dân tộc ta và mỗi người Việt Nam yêu nước được rèn luyện cả về phẩm chất và tài năng, càng nhận thức sâu sắc hơn, đúng đắn hơn vị trí, khả năng và sức mạnh của mình trong thời đại mới. Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã nâng vị thế chính trị của Việt Nam trên thế giới lên một tầm cao mới và là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam.

Đối với thế giới, thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta là một thắng lợi tiêu biểu của lực lượng cách mạng thế giới, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì độc lập, hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã đập tan cuộc phản công lớn nhất, kể từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai của chủ nghĩa đế quốc vào trào lưu cách mạng của thời đại mà mũi nhọn là phong trào giải phóng dân tộc, mở đầu sự phá sản của chủ nghĩa thực dân kiểu mới trên toàn thế giới.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước làm sáng tỏ tính hiện thực, tính phổ biến của xu thế phát triển của loài người tiến bộ, góp phần động viên cổ vũ các dân tộc dũng cảm, kiên cường giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH, thực hiện công cuộc giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người và trực tiếp góp phần to lớn vào công cuộc giải phóng dân tộc của nhân dân hai nước láng giềng Lào và Campuchia anh em.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là biểu tượng mới về sức mạnh của cách mạng thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, làm tiêu tan huyền thoại về sức mạnh của đế quốc Mỹ.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã nêu bật một chân lý: trong thời đại ngày nay, một dân tộc nước không rộng, người không đông, kinh tế kém phát triển, song dân tộc ta đã đoàn kết chặt chẽ và đấu tranh kiên quyết dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mác xít - Lê nin nít, có đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại thì hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực xâm lược.

Đại thắng Mùa Xuân 1975 có ý nghĩa lịch sử trọng đại. Báo cáo Chính trị do Tổng Bí thư Lê Duẩn trình bày tại Đại hội lần thứ IV của Đảng ngày 14/12/1976 đã khẳng định: “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của Nhân dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng to lớn và có tính thời đại sâu sắc”.

Bốn mươi sáu năm đã trôi qua dù thế giới và khu vực có nhiều biến động, phức tạp, đất nước gặp nhiều khó khăn thử thách, các thế lực thù địch chống phá quyết liệt, nhưng với tinh thần chiến thắng 30 tháng 4, bằng quyết tâm, nỗ lực không ngừng của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, đất nước đã đạt được nhiều  kết quả quan trọng, kinh tế – xã hội ngày càng phát triển, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện… Cùng với việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chúng ta đã giữ vững, ổn định chính trị và môi trường hòa bình để phát triển toàn diện đất nước. Tiềm lực mọi mặt của nước ta được tăng cường. Uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế được nâng cao. Ngày 30 tháng 4 năm  1975 đã lùi xa,  Việt Nam là quốc gia đang vươn lên lớn mạnh. Song ký ức về ngày chiến thắng sẽ còn mãi trong tim mỗi người, cả trong các thế hệ trước đây, hôm nay và mai sau, những khoảnh khắc xúc động của dân tộc sẽ còn vang mãi.

Đức Minh